มะเขือเทศ เป็นผลไม้ชนิดหนึ่งที่นิยมรับประทานกันอย่างแพร่หลาย จัดอยู่ในวงศ์เดียวกันกับมะเขือ อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหารและวิตามินอีกหลายชนิด ปลูกง่ายแถมยังสามารถปลูกได้ตลอดทั้งปี จะชอบอากาศอบอุ่นหรือมีแสงแดด ออกลูกดกในช่วงฤดูหนาว นอกจากจะมีประโยชน์ต่อร่างกายแล้ว ยังช่วยป้องกันโรคต่างๆได้อีกด้วย
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “มะเขือเทศ” ผลไม้ที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร
มะเขือเทศผลไม้ลูกสีแดงที่นอกจากจะมีประโยชน์ต่อร่างกายแล้ว ยังมีสรรพคุณอีกมากมายที่ช่วยป้องกันโรคต่างๆ มีรสชาติเปรี้ยวหวาน ผลจะกินแบบสดๆหรือจะนำไปประกอบอาหารก็อร่อย สามารถทำได้หลายเมนู อีกทั้งยังสามารถนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆได้อย่างหลากหลาย เช่น น้ำผลไม้ เครื่องสำอาง รวมไปถึงผลิตภัณฑ์เสริมอาหารนั่นเอง
ลักษณะของมะเขือเทศ
มะเขือเทศผลไม้ที่หลายท่านชอบบริโภค นอกจากจะหาซื้อได้ง่ายแล้ว ยังปลูกเองที่บ้านได้ด้วย สามารถปลูกได้แม้แต่ในกระถาง โดยส่วนใหญ่แล้ว ถือเป็นผลไม้ที่รู้จักกันดี ผลจะมีสีแดง รูปทรงกลม แต่ถ้ายังไม่สุกผลจะมีสีเขียว เนื้อภายในฉ่ำ ผิวของเปลือกจะออกมันๆ ส่วนลำต้นนั่น จะมีลักษณะดังต่อไปนี้
- ลำต้น : ลำต้นสีเขียวตั้งตรง สูงประมาณ 50-150 เซนติเมตร มีลักษณะเหมือนไม้พุ่มเตี้ยกึ่งเลื้อย ขนนุ่มปกคลุมมีเมือก
- ใบ : ใบจะออกสลับกัน ใบย่อยมีขนาดไม่เท่ากัน บางใบจะเล็กรียาว ส่วนบางใบกลมใหญ่ ปลายใบจะแหลม ขอบใบหยักลึกคล้ายฟันเลื่อยมีขนอ่อนๆ ที่บริเวณซอกใบ ก้านใบยาว 3-5 เซนติเมตร มีใบย่อย 5-9 เซนติเมตร แผ่นใบขรุขระเล็กน้อย มีขนนุ่มปกคลุมสีเขียวเข้ม
- ดอก : มีกลีบเลี้ยงสีเขียว 5-10 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ มีสีเหลือง เมื่อดอกบานแล้วกลีบดอกจะโค้งออก กลีบเลี้ยงตอนแรกจะสั้นกว่ากลีบดอก แต่จะมีขนาดใหญ่ขึ้น เมื่อผลแก่มีเกสรตัวผู้ 5 อัน ประกอบด้วยอับเรณูใหญ่และก้านอับเรณูสั้น
- ราก : มะเขือเทศมีระบบรากแบบรากแก้ว มีรากแขนงเจริญไปตามแนวนอนไปได้ไกลถึง 60 เซนติเมตร ทำให้สามารถเจริญในแนวดิ่งได้ ความลึกอยู่ที่ประมาณ 100-120 เซนติเมตร อีกทั้งยังสามารถเกิดรากได้ทั่วๆไปตามลำต้นที่สัมผัสกับผิวดิน
- ผล : ออกผลเดี่ยว รูปทรงของผลมีทั้งกลม, กลมแบบ, กลมรี ขนาดของรูปร่างกับสีต่างกัน ซึ่งจะมีขนาดเล็กประมาณ 3 เซนติเมตร จนถึงใหญ่ประมาณ 10 เซนติเมตร ผิวนอกกลีบจะออกมัน สีของผลจะขึ้นอยู่กับเม็ดสี 2 ชนิด คือ ไลโคปีน (Lycopene) ที่ทำให้เกิดสีแดงและแคโรทีน (Carotene) ทำให้เกิดสีเหลืองแดง, ส้ม, สีน้ำตาลอ่อน เนื้อภายในฉ่ำด้วยน้ำมีรสเปรี้ยว
- เมล็ด : ค่อนข้างกลมแบนมีสีน้ำตาลอ่อน ขนาด 0.2-0.5 เซนติเมตร โดยรอบๆ จะมีขนสั้นจำนวนมาก [1]
“มะเขือเทศ” มีสรรพคุณในเรื่องใดบ้าง
มะเขือเทศนอกจากจะอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิดแล้ว ยังมีสรรพคุณที่ช่วยในการรักษาโรคได้อีกด้วย มีดังต่อไปนี้
- ป้องกันโรคต่างๆ : ป้องกันโรคสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์, การแข็งตัวของหลอดเลือด, การเกิดโรคหัวใจขาดเลือด
- ช่วยรักษาโรค : ขับปัสสาวะ, ความดันโลหิตสูง, เลือดออกตามไรฟัน, โรคลักปิดลักเปิด
- ช่วยลดความเสี่ยงจากโรค : โรคหัวใจ, โรคการเกิดภาวะเส้นเลือดตีบ, การเกิดโรคหัวใจวาย, มะเร็งลำไส้, มะเร็งต่อมลูกหมากในเพศชาย, มะเร็งรังไข่ในเพศหญิง
- ช่วยในเรื่องของระบบย่อยในกระเพาะอาหาร : สามารถช่วยในการขับถ่ายอุจจาระได้สะดวกมากขึ้น
นอกจากนี้มะเขือเทศยังสามารถช่วยให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับโรคหอบหืดได้มากถึง 45% อีกทั้งยังช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราในปาก แถมซอสมะเขือเทศยังช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดหลังจากการถูกมีดบาดหรือหกล้มได้อีกด้วย
ประโยชน์และสิ่งที่ควรระวังในการกิน มะเขือเทศ มีข้อดีข้อเสีย
เนื่องจากมะเขือเทศมีคุณค่าทางโภชนาการที่ดีต่อสุขภาพแล้ว ยังช่วยป้องกันโรคต่างๆได้อีกมากมาย จึงได้รับความนิยมในการบริโภคเป็นอย่างมาก แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีผลเสีย หลายคนเข้าใจว่ายิ่งกินมากเท่าไรก็ยิ่งดีต่อสุขภาพ โดยที่ไม่คำนึงถึงปริมาณที่เหมาะสมต่อร่างกายก็อาจก่อให้เกิดโทษต่างๆตามมาได้เช่นเดียวกัน
ประโยชน์และคุณค่าทางโภชนาการของมะเขือเทศ
มะเขือเทศเชื่อว่าเป็นของโปรดของใครหลายๆท่าน โดยเฉพาะสำหรับคนที่รักสุขภาพอย่างสาวๆ ไม่ควรพลาดเลย เพราะนอกจากมะเขือเทศจะมีรสชาติที่อร่อยแล้ว ยังช่วยในเรื่องของผิวพรรณได้อีกด้วย จะดีต่อสุขภาพอย่างไรบ้างนั้นไปดูกันเลย
- บำรุงผิวพรรณ : ช่วยในการบำรุงผิวพรรณให้มีความชุ่มชื่น ผิวสวยสดใสไม่แห้งกร้าน ผิวแลดูสุขภาพดี
- มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ : ช่วยชะลอการเกิดริ้วรอยแห่งวัย ให้ผิวหน้าเต่งตึงแลดูเด็ก
- น้ำมะเขือเทศ : ช่วยเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกาย ช่วยให้ผิวสวย ดูอ่อนเยาว์
- เสริมภูมิคุ้มกัน : ทำให้ร่างกายแข็งแรง มีสุขภาพที่ดี
- มีวิตามิน : วิตามินเอ, วิตามินซี, วิตามินเค, วิตามินพี, วิตามินบี 1, วิตามินบี 2
- ทำอาหารได้หลายเมนู : น้ำพริกอ่อง, ข้าวผัด, ขนมจีนน้ำเงี้ยว, ต้มส้ม, สลัดผักผลไม้, น้ำมะเขือเทศปั่น รวมถึงยำต่างๆและอาหารอีกมากมาย
- ซอสมะเขือเทศ: ใช้ขัดเครื่องประดับเงินให้เงางามเหมือนเดิม, ช่วยในเรื่องของการดับกลิ่นคาว, อีกทั้งถ้านำมาหมักผมจะช่วยในเรื่องการเปลี่ยนไปของสีผม
นอกจากนี้แล้วมะเขือเทศยังสามารถนำมาทาหรือมาสก์หน้าเพื่อบำรุงผิวได้อีกด้วย ถ้านำมาขัดผิวจะช่วยในเรื่องของความกระจ่างใส่ อีกทั้งยังช่วยให้ผิวที่หมองคล้ำค่อยๆกระจ่างใสขึ้นนั่นเอง [2]
ข้อควรระวังในการกินมะเขือเทศ
มะเขือเทศดีต่อสุขภาพก็จริง แต่ใช่ว่าจะไม่มีผลเสียต่อร่างกาย ถ้าหากว่าคุณรับประทานมากเกินไป ก็อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อตัวคุณเองได้เช่นกัน ดังนั้นควรคำนึงถึงความปลอดภัยของร่างกายเป็นหลัก โดยมีข้อควรระวังดังนี้
- มะเขือเทศมีสารฮีสตามีน : สารที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ หากทานเข้าไปในปริมาณมาก อาจทำให้เกิดการแพ้มะเขือเทศได้ง่าย บางรายก็อาจจะมีอาการแพ้ที่ผิวหนัง เช่น ลมพิษ, ผื่นผิวหนัง, กลาก
- ควรล้างทำความสะอาดให้ดี : เพราะมะเขือเทศเป็นแหล่งสารอาหารของเชื้อซานโมเนล่า ที่เป็นสาเหตุของการเกิดอาการท้องเสียได้
- ผู้ที่ป่วยเป็นโรค IBS ควรหลีกเลี่ยง : เพราะในเมล็ดของมะเขือเทศมีผลทำให้ลำไส้ทำงานผิดปกติ ก่อให้เกิดอาการท้องอืดได้
- มะเขือเทศมีปริมาณโซเดียมสูง : หากทานมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้
- ถ้ารับประทานมากเกินไป : จะเกิดภาวะไลโคปีนมากเกินไปในร่างกาย ส่งผลทำให้ผิวเปลี่ยนสี สำหรับผู้ชายอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก
- อาจก่อให้เกิดอาการปวดข้อ : ทำให้เริ่มมีอาการบวม เพราะร่างกายจะระบายสารฮิสตามีนเข้าสู่เนื้อเยื่อในร่างกาย
- หลีกเลี่ยงการรับประทานใบมะเขือเทศ : เพราะมีฤทธิ์เป็นพิษโดยจะทำให้เกิดการระคายหลอดอาหาร อาเจียน, วิงเวียน, ปวดศีรษะ บางรายอาจจะรุนแรงจนถึงเสียชีวิต
- น้ำมะเขือเทศไม่ควรดื่มเกินวันละ 2 แก้ว : เพราะวิตามินซีที่มีปริมาณสูงอาจทำให้เป็นโรคนิ่วได้
- ผู้ที่ป่วยโรคไตไม่ควรดื่ม : เนื่องจากมีสารโพแทสเซียมสูง ถ้าดื่มมากเกินไปจะทำให้ร่างกายของผู้ป่วยทำงานหนัก ส่งผลให้ไตไม่สามารถกำจัดโพแทสเซียมส่วนเกินออกไปได้ หากขับออกมาได้ไม่หมด อาจทำให้ร่างกายทรุดลงได้
- ผู้ที่ป่วยเป็นกรดไหลย้อนควรหลีกเลี่ยง : เพราะในมะเขือเทศมีกรดอ่อนๆ อาจส่งผลให้โรคกำเริบหนักขึ้นได้ [3]
สรุป การรับประทาน มะเขือเทศ เพื่อสุขภาพที่ดี
จะเห็นได้ว่า มะเขือเทศ มีคุณประโยชน์ที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร ทุกครั้งก่อนที่จะนำมารับประทานหรือใช้ในการประกอบอาหารนั้น คุณควรล้างทำความสะอาดให้ดีก่อน อย่านำเข้าปากทั้งที่ยังไม่ได้ล้างเด็ดขาด เพราะอาจมีการปนเปื้อนจากสารเคมีและยาฆ่าแมลง ก่อให้เกิดอันตรายได้ เพื่อสุขภาพที่ดี ควรบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม จะได้ไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพร่างกายตามมา
อ้างอิง
[1] ubu. (2024). มะเขือเทศ. Retrieved from ubu
[2] medthai. (July 05, 2020). มะเขือเทศ สรรพคุณและประโยชน์ของมะเขือเทศ 28 ข้อ !. Retrieved from medthai
[3] hdmall. (2024). ประโยชน์ของมะเขือเทศ ไอเดียทำอาหาร ข้อควรระวัง. Retrieved from hdmall